Επιτήρηση Παρασιτικών & Τροπικών Νοσημάτων, Ζωοανθρωπονόσων και Νοσημάτων Μεταδιδόμενων με Διαβιβαστές

ΜΑΘΗΣΙΑΚΑ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ

Όταν οι φοιτητές ολοκληρώσουν το μάθημα θα είναι σε θέση να:

• γνωρίζουν τους τρόπους μετάδοσης, την κατανομή και τον επιπολασμό των κυριότερων παρασιτικών και τροπικών νοσημάτων, ζωοανθρωπονόσων και νοσημάτων μεταδιδόμενων με διαβιβαστές στη χώρα μας
• περιγράφουν το βιολογικό κύκλο, την παθολογία και τις κλινικές εκδηλώσεις τους και βάσει του βιολογικού κύκλου και του τρόπου μετάδοσης να προτείνουν τρόπους προφύλαξης και αντιμετώπισης των λοιμώξεων.
• εφαρμόζουν εργαστηριακές μεθόδους και τεχνικές διάγνωσης παρασίτων (πρωτοζώων και ελμίνθων) του πεπτικού και του αίματος και λοιπών παθογόνων των ζώων, τόσο συμβατικές (μικροσκόπηση ορολογικές) αλλά και σύγχρονες (μοριακές)
• κατανοούν τα προβλήματα και τους περιορισμούς στην εργαστηριακή διάγνωση των παθογόνων που προκαλούν παρασιτικά, τροπικά νοσήματα, ζωοανθρωπονόσους και νοσήματα μεταδιδόμενα με διαβιβαστές
• αναγνωρίζουν τα έντομα ιατρικής σημασίας μέσω της ταυτοποίησης τους με κλείδες να κατανοούν την βιολογία και την οικολογία τους
• γνωρίζουν τις μεθόδους συλλογής και επεξεργασίας εντομολογικού υλικού (ακμαίων, προνυμφικών σταδίων)
• κατανοούν τη συμβολή των τεχνικών μοριακής βιολογίας τόσο στη διάγνωση όσο και στην έρευνα στην παρασιτολογία και την εντομολογίας της Δημόσιας Υγείας και να εξοικειωθούν με αυτές μέσω της εφαρμογής τους στο εργαστήριο
• αναπτύξουν ένα σχέδιο συλλογής δεδομένων και δειγμάτων προς έλεγχο με στόχο την αξιολόγηση των απαραίτητων στοιχείων για τον σχεδιασμό και την ανάπτυξη στρατηγικής για ένα αποτελεσματικό πρόγραμμα επιτήρησης διαβιβαστών και εκτίμησης κινδύνου νοσημάτων σε μια περιοχή
• είναι σε θέση να ενημερώσουν με σαφή και κατανοητό τρόπο το κοινό για τα μέτρα πρόληψης και ελέγχου των παρασιτικών και τροπικών νοσημάτων, ζωοανθρωπονόσων και νοσημάτων μεταδιδόμενων με διαβιβαστές σε μια περιοχή.

 

Γενικές Ικανότητες

Σκοπός του μαθήματος είναι οι φοιτητές να αποκτήσουν επαρκείς γνώσεις για τα παρασιτικά, τροπικά νοσήματα, ζωοανθρωπονόσους και νοσήματα μεταδιδόμενα με διαβιβαστές που ενδημούν στη χώρα μας αλλά και παγκόσμια, με ιδιαίτερη έμφαση σε εκείνα τα είδη που μπορεί να προκαλέσουν πρόβλημα δημόσιας υγείας σε εθνικό επίπεδο. Επιπλέον, οι φοιτητές θα λάβουν εκπαίδευση σε εργαστηριακές προσεγγίσεις, τεχνικές, μεθόδους και την εφαρμογή τους στην παρασιτολογία και ιατρική εντομολογία της Δημόσιας υγείας, στα τροπικά νοσήματα και τις ζωοανθρωπονόσους που ενδιαφέρουν τη Δημόσια Υγεία στη χώρα, ώστε να είναι σε θέση να κατανοήσουν καλύτερα τη διάγνωση, την αντιμετώπιση και την πρόληψή τους και να θέσουν τη βάση για υλοποίηση ερευνητικά πρωτοκόλλων στα αντικείμενα αυτά. Αναλυτικότερα ο φοιτητής μετά την επιτυχή παρακολούθηση του μαθήματος θα είναι σε θέση να:

• αναζητήσει, αναλύσει και συνθέσει εργαστηριακά και επιδημιολογικά δεδομένα και πληροφορίες για τα παρασιτικά, τροπικά νοσήματα, ζωοανθρωπονόσους και νοσήματα μεταδιδόμενα με διαβιβαστές με τη χρήση και σύγχρονων τεχνολογιών, ώστε να εξάγει συμπεράσματα
• οδηγηθεί σε λήψη αποφάσεων με βάση αντικειμενικά κριτήρια
• διεξάγει αυτόνομη εργασία
• διεξάγει ομαδική εργασία
• εργασθεί σε διεθνές και διεπιστημονικό περιβάλλον
• συμβάλλει στην παραγωγή νέων ερευνητικών ιδεών
• να προσαρμόζεται σε νέες καταστάσεις και το δυναμικό και διαρκώς μεταβαλλόμενο επιστημονικό τοπίο

 

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ

1. Εισαγωγή στα παρασιτικά και τροπικά νοσήματα
2. Αρθρόποδα υγειονομικής σημασίας
3. Νοσήματα που μεταδίδονται με διαβιβαστές
4. Παρασιτικά και τροπικά νοσήματα που μεταδίδονται από το έδαφος
5. Παρασιτικά και τροπικά νοσήματα που μεταδίδονται από τρόφιμα και νερό
6. Παρασιτικές ζωοανθρωπονόσοι
7. Προφύλαξη από Ελονοσία για τον ταξιδιώτη-Επιδημιολογικά δεδομένα- Χημειοπροφύλαξη
8. Τροπικά νοσήματα σε Έλληνες και μετανάστες
9. Ολοκληρωμένα προγράμματα διαχείρισης για κουνούπια-Βιοκτόνα-Bιοδοκιμές-Μηχανισμοί ανθεκτικότητας στα εντομοκτόνα
10. Εργαστηριακή διάγνωση παρασίτων πεπτικού (έλμινθες, πρωτόζωα)
11. Εργαστηριακές μέθοδοι αναγνώρισης και ταυτοποίησης εντόμων υγειονομικής σημασίας
12. Μέθοδοι μοριακής διάγνωσης παρασίτων, αρθροπόδων και ζωονοσογόνων παραγόντων – Ειδικές μέθοδοι και τεχνικές εργαστηριακής διάγνωσης (χρώσεις, ορολογικές δοκιμασίες)
13. Εργαστηριακή διάγνωση ελονοσίας
14. Εργαστηριακή διάγνωση μαστιγοφόρων του αίματος και των ιστών
15. Ο ρόλος των εξειδικευμένων Κέντρων Αναφοράς στην επιτήρηση νοσημάτων (Ελονοσία, Ιός Δυτικού Νείλου και λοιποί αρμποιοί)
16. Ανάλυση περίπτωσης αντιμετώπισης επιδημίας/συρροής κρουσμάτων

 

ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΦΟΙΤΗΤΩΝ

Ι. Γραπτή τελική εξέταση (70%) που περιλαμβάνει:
– Ερωτήσεις σύντομης απάντησης
– Προφορική Εξέταση-Εργαστηριακή Εργασία
– Ερωτήσεις πολλαπλής επιλογής
ΙΙ. Ομαδική Εργασία – Παρουσίαση (30%)
Για την επιτυχή ολοκλήρωση απαιτείται βαθμός τουλάχιστον 5/10

 

ΣΥΝΙΣΤΩΜΕΝΗ ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

1. Βακάλης Ν. 2004. Ιατρική Παρασιτολογία. Αθήνα, Εκδόσεις Ζήτα
2. Becker N., Petric ́ D., Zgomba M., Boase C., Madon M., Dahl C. and Kaiser A. 2010. Mosquitoes and Their Control, 2nd ed. Springer, Berlin Heidelberg, Germany.
3. Βογιατζόγλου – Σαμανίδου Άννα 2011. Τα κουνούπια της Ελλάδας. Μορφολογία, Βιολογία, Δημόσια υγεία, Κλείδες προσδιορισμού Αντιμετώπιση. Αθήνα Εκδόσεις ΑγροΤύπος
4. Ματθίλθη – Σαββοπούλου Σουλτάνη, Στέφανος Ανδρεάδης, Χριστίνα Σουλτάνη Ζουρουλίδη 2011. Έντομα και άλλα αρθρόποδα υγειονομικής σημασίας. Βιολογία, Οικολογία, Αντιμετώπιση EMBRYO PUBLICATIONS
5. Mike Service, 2012. Medical Entomology for students. Fifth edition, Cambridge University Press
6. Life Conops. [http://www.conops.gr/]
7. https://www.cdc.gov/dpdx/az.html
8. Basic malaria microscopy – Part I: Learner’s guide. Second edition, February 2010, World Health Organization
9. Bench aids for malaria microscopy, 2009, WHO
10. World malaria report 2019, ISBN 978-92-4-156572-1, World Health Organization 2019
11. Universal access to malaria diagnostic testing: an operational manual. World Health Organization.ISBN 978 92 4 150209 2
12. Bench aids for the diagnosis of intestinal parasites, 2012, WHO.
13. Vakali A, Patsoula E, Spanakos G, Danis K, Vassalou E, Tegos N, Economopoulou A, Baka A, Pavli A, Koutis C, Hadjichristodoulou C, Kremastinou T. (2012). Malaria in Greece, 1975 to 2010. Euro Surveill. 17(47):pii=20322.
14. Patsoula E, Spanakos G, Sofianatou D, Parara M, Vakalis NC. (2003). A single-step, PCR-based method for the detection and differentiation of Plasmodium vivax and P. falciparum. Ann Trop Med Parasitol. 97(1):15-21.
15. G. Spanakos, M. Alifrangis, M. Schousboe, E.Patsoula, N.Tegos, H. Hansson, I. C. Bygbjerg, N C Vakalis,M. Tseroni, J. Kremastinou, and C. Hadjichristodoulou (2013). Genotyping Plasmodium vivax isolates from the 2011 outbreak in Greece Malar J. 12: 463.
16. https://www.who.int/malaria/en/
17. European Centre for Disease Prevention and Control [ECDC]. https://ecdc.europa.eu/en/malaria https://www.cdc.gov/dpdx/az.html
18. https://www.cdc.gov/globalhealth/ntd/index.html
19.  Spanakos, G., Snounou, G., Pervanidou, D., Alifrangis, M., Rosanas-Urgell, A., Baka, A..Hadjichristodoulou, C. (2018). Genetic Spatiotemporal Anatomy of Plasmodium vivax Malaria Episodes in Greece, 2009–2013. Emerging Infectious Diseases, 24(3), 541-548. https://dx.doi.org/10.3201/eid2403.170605