Μεθοδολογία Επιδημιολογικής Επιτήρησης 

ΜΑΘΗΣΙΑΚΑ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ

Σκοπός του μαθήματος είναι η εκπαίδευση στις βασικές αρχές και τις μεθόδους της επιδημιολογικής επιτήρησης, στον τρόπο σχεδιασμού και λειτουργίας συστημάτων επιδημιολογικής επιτήρησης και στη μεθοδολογία διερεύνησης επιδημιών. Στόχος του μαθήματος αποτελεί η εξοικείωση με τη εξαγωγή συμπερασμάτων από την επιδημιολογική επιτήρηση και τη διερεύνηση επιδημιών για τον έλεγχο και την πρόληψη νοσημάτων καθώς και η απόκτηση δεξιοτήτων με έμφαση στην οπτική της δημόσιας υγείας. Μετά την ολοκλήρωσή του μαθήματος ο/η φοιτητής/τρια θα είναι σε θέση:

• να κατανοεί το περιεχόμενο και τα χαρακτηριστικά της επιδημιολογικής επιτήρησης
• να κατονομάζει τους βασικούς στόχους των συστημάτων επιδημιολογικής επιτήρησης και να διακρίνει τα κύρια είδη τους
• να προσδιορίζει τις βασικές αρχές και τα χαρακτηριστικά λειτουργίας των συστημάτων επιδημιολογικής επιτήρησης στην Ελλάδα
• να περιγράφει τα χαρακτηριστικά οργάνωσης, σχεδιασμού και αξιολόγησης των συστημάτων επιδημιολογικής επιτήρησης
• να γνωρίζει τους στόχους και τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά της επιδημιολογικής επιτήρησης σε επείγουσες καταστάσεις
• να κατανοεί τον ρόλο του εργαστηρίου και τις δυνατότητες που προσφέρει η χρήση των νέων τεχνολογιών στην επιδημιολογική επιτήρηση
• να κατανοεί τις σύγχρονες προσεγγίσεις στην επιδημιολογική επιτήρηση, τη δυναμική της εξέλιξη καθώς και τις δυνατότητες που προσφέρει η χρήση των νέων τεχνολογιών
• να συμμετέχει στην ομάδα σχεδιασμού συστήματος επιδημιολογικής επιτήρησης για ένα δεδομένο νόσημα σε καθορισμένες συνθήκες
• να κατανοεί τους στόχους και τις φάσεις διερεύνησης μιας επιδημίας και να αντιλαμβάνεται τα οργανωτικά θέματα και το πλαίσιο των απαιτούμενων συνεργασιών κατά τη διερεύνηση μιας επιδημίας
• να γνωρίζει τους διάφορους τύπους επιδημιών και τα χαρακτηριστικά τους και να μπορεί να περιγράφει μια επιδημία ως προς τον τόπο, το χρόνο και τα χαρακτηριστικά των ατόμων
• να διακρίνει τις βασικές αρχές στο σχεδιασμό και στη διενέργεια μελετών σειρών (cohort studies) και μελετών ασθενών-μαρτύρων (case-control studies) στο πλαίσιο διερεύνησης μιας επιδημίας
• να υπολογίζει και να ερμηνεύει τα κύρια μέτρα συχνότητας και συσχέτισης που απαιτούνται για τη διερεύνηση μιας επιδημίας
• να συμμετέχει ενεργά και να εργάζεται αποτελεσματικά σε μια ομάδα διερεύνησης επιδημίας
• να ερμηνεύει κριτικά τα ευρήματα που προκύπτουν από τα συστήματα επιδημιολογικής επιτήρησης και τα ευρήματα της διερεύνησης επιδημιών, να αναγνωρίζει τους περιορισμούς τους και να υποδεικνύει στοχευμένα μέτρα ελέγχου και πρόληψης νοσημάτων που απορρέουν από αυτά

 

Γενικές Ικανότητες

Όταν οι φοιτητές ολοκληρώσουν το μάθημα επιδιώκεται να είναι σε θέση:

• να αναζητούν, αναλύουν και συνθέτουν δεδομένα και πληροφορίες, με τη χρήση και των απαραίτητων τεχνολογιών
• να προσαρμόζονται σε νέες καταστάσεις
• να λαμβάνουν αποφάσεις
• να εργάζονται αυτόνομα αλλά και ομαδικά
• να εργάζονται σε διεθνές και διεπιστημονικό περιβάλλον
• να παράγουν νέες ερευνητικές ιδέες
• να σχεδιάζουν και να διαχειρίζονται έργα
• να ασκούν κριτική και αυτοκριτική
• να προάγουν την ελεύθερη, δημιουργική και επαγωγική σκέψη

 

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ

1. Βασικές αρχές επιδημιολογικής επιτήρησης: ρόλος στη δημόσια υγεία
2. Συστήματα επιδημιολογικής επιτήρησης στην Ελλάδα
3. Επιδημιολογική επιτήρηση σε επείγουσες καταστάσεις
4. Σχεδιασμός και αξιολόγηση συστήματος επιδημιολογικής επιτήρησης
5. Νέες προσεγγίσεις στην επιδημιολογική επιτήρηση. Ο ρόλος του εργαστηρίου στην επιδημιολογική επιτήρηση: τυποποίηση παθογόνων και αλληλούχιση γονιδιώματος (Whole Genome Sequencing)
6. Η επιτήρηση της εξέλιξης μιας πανδημίας: COVID-19, Ιανουάριος 2020-Δεκέμβριος 2022
7. Βασικές αρχές διερεύνησης επιδημίας, οργανωτικά ζητήματα και απαιτούμενες συνεργασίες
8. Επιδημίες: χαρακτηριστικά, τύποι, περιγραφική επιδημιολογία (τόπος-χρόνος-χαρακτηριστικά ατόμου)
9. Μελέτες αναλυτικής επιδημιολογίας στο πλαίσιο διερεύνησης επιδημιών
10. Μεθοδολογικά θέματα (τυχαίο και συστηματικό σφάλμα) στο πλαίσιο διερεύνησης επιδημιών
11.  Ά σκηση διερεύνησης επιδημίας – βήματα, οργανωτικά ζητήματα, συνεργασίες. Κριτική ερμηνεία ευρημάτων.
12.  Ά σκηση διερεύνησης επιδημίας – μελέτη σειρών (cohort study). Κριτική ερμηνεία ευρημάτων.
13.  Ά σκηση διερεύνησης επιδημίας – μελέτη ασθενών μαρτύρων (case-control study). Κριτική ερμηνεία ευρημάτων.

 

ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΦΟΙΤΗΤΩΝ

Γραπτή τελική εξέταση (100%) που περιλαμβάνει:
– Ερωτήσεις σύντομης απάντησης
– Επίλυση προβλημάτων
– Ερωτήσεις πολλαπλής επιλογής
Για την επιτυχή ολοκλήρωση απαιτείται βαθμός τουλάχιστον 5/10.

 

ΣΥΝΙΣΤΩΜΕΝΗ ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

1. Rasmussen SA and Goodman RA, editors. The CDC Field Epidemiology Manual. New York: Oxford University Press. 2019. (Επιλεγμένα κεφάλαια). Διαθέσιμο δωρεάν στο: https://www.cdc.gov/eis/field-epi-manual/index.html
2. Lee L, Teutsch S, Thacker S, Louis M. Principles and Practice of Public Health Surveillance. 3nd edition. Oxford: OUP. 2010.
3. Michael B. Gregg. Field Epidemiology. 3nd edition. Oxford: OUP. 2008.
4. Bonita R, Beaglehole T, Kjellstrom T. Βασική Επιδημιολογία. Εκδόσεις Π.Χ. Πασχαλίδης. 2009. (Μετάφραση 2ης Αγγλικής έκδοσης, WHO, 2006: https://apps.who.int/iris/bitstream/handle/10665/43541/9241547073_eng.pdf?sequence=1&isAllowed=y)
5. Rothman KJ. Epidemiology. An introduction. 2nd edition. Oxford: OUP. 2012.
6. Giesecke J. Modern infectious disease epidemiology. 3nd edition. London: CRC Press. 2017.
7. M’ikanatha NM et al, editors. Infectious disease surveillance. 2nd edition. Wiley-Blackwell, 2013.
8. Dworkin MS. Outbreak Investigations Around the World: Case Studies in Infectious Disease Field Epidemiology. 1st edition. Jones & Bartlett. 2010.
9. The Independent Panel for Pandemic Preparedness & Response. COVID-19: Make it the Last Pandemic. May 2021. Διαθέσιμο δωρεάν στο: https://theindependentpanel.org/wp-content/uploads/2021/05/COVID-19-Make-it-the-Last-Pandemic_final.pdf; https://theindependentpanel.org/mainreport/